Maszyny budowlane powinny być utrzymywane w pełnej sprawności technicznej, zapewniającej ciągłość ich eksploatacji czyli unikania niespodziewanych przestojów, umożliwienie powtarzalności pracy oraz zapewnienie bezpieczeństwa pracy zatrudnionych przy nich osób. Szczególnie jest to ważne w przedsiębiorstwach, w których maszyny wykorzystuje się w celach wytwórczych lub usługowych. Według przepisów polskiego prawa do użytkowania mogą być dopuszczone jedynie maszyny budowlane w pełni sprawne technicznie. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia maszyny lub osprzętu roboczego należy bezzwłocznie przerwać pracę i wykonać naprawę maszyny budowlanej, o ile jest to możliwe na miejscu lub w warsztacie naprawczym. Naprawę maszyny budowlanej, remont maszyny budowlanej, serwis maszyn budowlanych lub przegląd techniczny maszyny budowlanej dokonuje się zgodnie z zaleceniami producenta umieszczonymi w dokumentacji technicznej urządzenia. Wyżej wymienione czynności takie jak naprawa, remont lub serwis maszyn budowlanych muszą być przeprowadzone przez uprawnionych do tego pracowników mających odpowiednie kwalifikacje, uprawnienia i wiedzę lub przez jednostki specjalistyczne.

Każda maszyna budowlana zużywa się w czasie swojej eksploatacji. To w jakim stopniu i jak szybko nastąpi proces zużycia zależy od zabiegów konserwujących, mających przedłużyć czas jej sprawności technicznej i tym samym czas pracy. Na czas pracy maszyn i urządzeń budowlanych wpływają także zaplanowane remonty maszyn budowlanych, czyli tak zwane przestoje planowane oraz przestoje nieplanowane czyli nieprzewidziana przerwa w pracy urządzenia, będąca konsekwencją jej niesprawności technicznej. Awaria maszyny budowlanej może być spowodowana przez szereg przyczyn, wśród których można wymienić sytuacje takie jak zużycie się podstawowych elementów, mechanizmów lub zespołów, zła konstrukcja elementów, niewłaściwe użytkowanie. Dlatego tak ważny jest regularny serwis maszyn budowlanych, związany z obsługą techniczną maszyn, na którą składają się:

– przeglądy techniczne maszyn budowlanych

– remont maszyn budowlanych

– naprawa maszyn budowlanych

Przegląd techniczny maszyn budowlanych to zespół czynności związanych z postawową obsługą techniczną maszyny. Do czynności wykonywanych ramach przeglądu technicznego można zaliczyć konserwację czyli czyszczenie i smarowanie, regulację, diagnostykę oraz profilaktykę. Przeglądy techniczne przyjmują formę obsługi codziennej, okresowej, sezonowej, zabezpieczającej (konserwacyjnej), diagnostycznej, gwarancyjnej.

Remont maszyn budowlanych są to czynności planowane określone w wieloletnich i rocznych planach remontów. Termin i zakres remontów uzależniony jest od czasu i warunków pracy maszyny oraz wskazań producenta urządzenia zawartych w instrukcji technicznej. Serwis maszyny budowlanej dotyczy jednoczesnej naprawy wszystkich zespołów i mechanizmów lub wymiany tych, które tego wymagają, a nie mogą być naprawione. Wykonuje się go w celu usunięcia skutków zużywania się części maszyn i urządzeń, aby nie dopuścić do nadmiernego ich zużycia i w konsekwencji wystąpienia niespodziewanej awarii.

Naprawa maszyn budowlanych to zespół czynności, niezaplanowanych wcześniejszymi terminami, które wykonuje się w przypadku ujawnienia usterek i uszkodzeń mechanizmów maszyny. Podczas naprawy maszyny budowlanej przywraca maszynę do stanu sprawności technicznej poprzez naprawę uszkodzonych elementów w maszynie w wyniku regeneracji lub wymiany. Przykładem naprawy poprzez regenerację jest roztaczanie otworów połączeń ruchomych sprzętu budowlanego. Naprawa polega na roztoczeniu wybitego otworu, napawaniu
i ponownemu roztoczeniu na określony wymiar. Przykładem naprawy maszyny budowlanej poprzez wymianę jest wymiana zepsutej łyżki do koparki.